Bağlanma Stilleri ve İlişkiler Üzerindeki Etkileri

İnsan ilişkilerinin temelinde bağlanma yattığı söyleniyor. Çocukluk döneminde bizi yetiştiren kişilerle kurduğumuz ilk ilişkiler, ilerleyen yaşlarda romantik ilişkilerimizden arkadaşlıklarımıza kadar pek çok alanda nasıl bağ kurduğumuzu şekillendiriyor. Peki, bağlanma stilleri nedir ve ilişkilerimizi nasıl etkiler?

Bağlanma Kuramı Nedir?

Bağlanma kuramı, 1950’lerde psikolog John Bowlby tarafından ortaya atılmış ve daha sonra Mary Ainsworth tarafından geliştirilmiştir. Bu kurama göre, bebeklik döneminde birincil bakım verenimizle (genellikle anne-baba) kurduğumuz ilişki, ilerleyen yaşlardaki yakın ilişkilerimizi etkileyen bir bağlanma stilini oluşturur. Hatırladığımız dönemlerle beraber hatırlamadığımız yaşlardaki ilişkilerimizin bizi ömür boyu etkilemesi insanın farklılığını gözler önüne seriyor.

Bağlanma stilleri dört ana gruba ayrılır:

1. Güvenli Bağlanma
2. Kaçıngan Bağlanma
3. Kaygılı (Endişeli) Bağlanma
4. Kaygılı-Kaçıngan (Dezorganize) Bağlanma

Bu stiller, ilişkilerde nasıl davrandığımızı, partnerimizden beklentilerimizi ve duygusal bağlanma sürecimizi şekillendirir. Sadece eşler, sevgililer değil, tüm ilişkilerimizi etkiler. İş arkadaşları da bu gruba dahildir, akrabalarla kurulan ilişkiler de bu gruba dahildir.

1. Güvenli Bağlanma

Özellikleri:

• Kendine ve başkalarına güven duyar.
• Duygularını açıkça ifade eder.
• Hem yakınlığı hem de bağımsızlığı sağlıklı bir şekilde deneyimler.
• İlişkilerde güven, saygı ve destek önemlidir.

İlişkilerdeki Yansımaları:
Güvenli bağlanan kişiler, sağlıklı ve dengeli ilişkiler kurarlar. Partnerleriyle açık iletişim geliştirir ve çatışmaları yapıcı şekilde çözerler. Bu kavga veya tartışmaların olmayacağı anlamına gelmemektedir. 2 insan arasında illaki fikir ayrılıkları olacaktır fakat bunu sağlıklı bir şekilde çözerler. Kendi değerlerini bildikleri için bağımlı olmazlar, ancak sevdiklerine de destek vermekten çekinmezler.

Eğer güvenli bağlanmaya sahipseniz:

• Partnerinize güvenirsiniz ve onun da size güvenmesini sağlarsınız.
• İlişkinizde duygusal yakınlık kurmaktan çekinmezsiniz ve olması gereken mesafeyi de korursunuz.
• Çatışmalar karşısında çözüm odaklı olursunuz.

2. Kaçıngan Bağlanma

Özellikleri:

• Yakın ilişkilerde mesafe koyma eğilimindedir.
• Duygularını bastırır ve paylaşmaktan kaçınır.
• Bağımsızlığı aşırı derecede önemser.
• Duygusal olarak erişilmez görünebilir.

İlişkilerdeki Yansımaları:
Kaçıngan bağlanan kişiler, genellikle partnerlerine fazla yakın hissetmekten kaçınır. Bağımsızlıklarına aşırı değer verdikleri için, birinin kendilerine fazla yaklaşması onları rahatsız edebilir ve bunu hissettirirler. İlişkilerde duygusal destek almak ve vermek konusunda zorlanırlar.

Eğer kaçıngan bağlanmaya sahipseniz:

• Duygusal yakınlıktan kaçınıyor musunuz?
• Partnerinizin ihtiyaçlarını görmezden gelme eğiliminiz var mı?
• İlişkideki alma verme dengesi arasında bir uyumsuzluk mu var?
• İlişkilerde yalnız kalmayı mı tercih ediyorsunuz?

Eğer bu durumlar sizi anlatıyorsa, bağlanma stilinizin ilişkilerinizi nasıl etkilediğini fark etmek, daha sağlıklı bağlar kurmanıza yardımcı olabilir.

3. Kaygılı (Endişeli) Bağlanma

Özellikleri:

• İlişkide sürekli partnerinin ilgisini ve sevgisini sorgular.
• Terk edilme korkusu yüksektir bu sebeple en ufak bir sorunda uzaklaşır.
• Partnerine bağımlı olma eğilimindedir.
• Aşırı fedakâr olabilir.

İlişkilerdeki Yansımaları:
Kaygılı bağlanan bireyler, partnerlerinin sevgisini ve bağlılığını sık sık sorgularlar. Sürekli ilgi ve güvence arayarak, bazen fazla yapışkan veya kıskanç görünebilirler. İlişkilerde terk edilme korkusu yaşadıkları için, partnerleri biraz mesafe koyduğunda bile paniğe kapılabilirler. Bunun sonucnda ilişkileri yok edici kararlar alabilmeleri de muhtemeldir.

Eğer kaygılı bağlanmaya sahipseniz:

• Partnerinizin sizi sevdiğinden sürekli emin olmaya mı çalışıyorsunuz?
• İlişkide kaybetme korkusuyla fazla verici mi davranıyorsunuz?
• Partnerinizden gelen mesaja hemen cevap almadığınızda endişeleniyor musunuz?
• Aşırı kontrolcü mü davranıyorsunuz?

Bu tür düşünce ve duyguların farkında olmak, kendinizi daha güvende hissetmenize yardımcı olabilir.

4. Kaygılı-Kaçıngan (Dezorganize) Bağlanma

Özellikleri:

• Hem yakınlık ister hem de yakınlıktan korkar.
• Partnerine güvenmekte zorlanır.
• Çelişkili ve tutarsız davranışlar sergileyebilir.

İlişkilerdeki Yansımaları:
Bu bağlanma stiline sahip kişiler, ilişki içinde hem yakınlık hem de mesafe arayabilirler. Bir yandan sevilmek ve bağlanmak isterler, diğer yandan bağlandıkları kişiden kaçınırlar. Sevildiklerinden çelişki duyarlarsa bağlanmaktan kaçınırlar, çünkü zarar görmekten korkarlar. Çocuklukta ihmal veya travma yaşamış bireylerde sık görülür.

Eğer kaygılı-kaçıngan bağlanmaya sahipseniz:

• Partnerinizle bir yakınlaşıp bir uzaklaşıyor musunuz?
• Güvensizlik hissiniz sizi ilişkilerde zorluyor mu?
• Bağlanmaktan korktuğunuz hâlde, bir yandan da sevilmek istiyor musunuz?

Bu bağlanma stiline sahip bireylerin, sağlıklı ilişkiler kurabilmesi için öncelikle kendi iç dünyalarındaki güven sorunlarını çözmeleri gerekebilir.

Bağlanma stillerimiz, romantik ilişkilerden arkadaşlıklara kadar hayatımızın pek çok alanını etkiliyor. Ancak bağlanma stiliniz ne olursa olsun, farkındalık kazanarak ve sağlıklı ilişkiler kurmayı öğrenerek daha güvenli bağlanma geliştirmek mümkün. Unutmayın ki, bağlanma stiliniz doğuştan gelmez; çocukluk deneyimlerinizle şekillenmiş olsa da değiştirilebilir.

Kendi bağlanma stilinizi anlamak, ilişkilerde daha bilinçli hareket etmenizi sağlar. Peki, sizce bağlanma stiliniz hangisi?

Bu konuda daha fazla bilgi veya seanslar almak isterseniz [email protected] adlı mail adresimden bana ulaşabilirsiniz...