Öz Şefkat ve Öz Bakım: Ruhsal Dengenin Anahtarı

Günümüzün hızlı ve yoğun temposunda, kendimizi ihmal etmek ve sürekli başkalarının ihtiyaçlarını ön planda tutmak çok yaygın bir durum. Ancak, ruhsal ve fiziksel sağlığımızı koruyabilmek için kendimize de özen göstermemiz ve kendimizi sevmemiz gerekiyor. Kendine şefkat göstermek ve özbakımı bir öncelik hâline getirmek, hem ruhsal dayanıklılığı artırır hem de daha mutlu ve dengeli bir yaşam sürmemizi sağlar.

Kendine Şefkat(Öz Şefkat) Nedir?

Kendine şefkat, kişinin kendi hatalarına, eksikliklerine ve zor zamanlarına karşı nazik ve anlayışlı olabilmesi demektir.  Hayatımızda iyi şeyler olurken bunu yapmak kolaydır. Ancak işler zorlaştığında ve hatta başarısızlıklarda öz şefkat devreye girer. Psikolog Kristin Neff’in tanımladığı üzere, öz şefkat üç temel bileşenden oluşur:

1. Öz-nezaket: Kendimizi sert bir şekilde eleştirmek yerine, bir dostumuza nasıl yaklaşırdık diye düşünerek daha şefkatli davranmak.
2. Farkındalık (Mindfulness): Olumsuz duygularımızı inkâr etmeden, abartmadan veya bastırmadan onlarla sağlıklı bir şekilde yüzleşmek.
3. Ortak insanlık hissi: Herkesin zaman zaman zorlanabileceğini, mükemmel olmanın imkânsız olduğunu kabul etmek.

Kendine Şefkatin Psikolojik Faydaları

Araştırmalar, kendine şefkat gösteren kişilerin daha az kaygı ve depresyon yaşadığını, daha yüksek özsaygıya sahip olduğunu gösteriyor. Ayrıca, özşefkat; tükenmişliği önler, motivasyonu artırır ve genel ruh sağlığını güçlendirir.

Kendi iç dünyamızla daha nazik bir şekilde konuştuğumuzda:

• Stres seviyemiz azalır.
• Daha sağlıklı ilişkiler kurarız.
• Hata yapmaktan korkmadan kendimizi geliştirebiliriz.

Özbakım Nedir?

Özbakım, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımızı koruyacak bilinçli seçimler yapmaktır. Yani, sadece kişisel bakım ve hijyen değil, aynı zamanda psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarımıza da özen göstermektir.

Özbakım, genellikle beş farklı kategoride ele alınır:

1. Duygusal Özbakım

• Kendinizi eleştirmek yerine, kendinize sevgiyle yaklaşmak, ki bu öz şefkati destekler.
• Hislerinizi bastırmadan kabul etmek.
• Günlük tutmak ya da terapi almak gibi yöntemlerle duygularınızı anlamaya çalışmak.

2. Fiziksel Özbakım

• Yeterince uyumak ve dengeli beslenmek.
• Vücudunuzu hareket ettirmek ve doğada vakit geçirmek.
• Su tüketimini artırarak enerjinizi korumak.

3. Zihinsel Öz Bakım

• Meditasyon, nefes egzersizleri ya da sanatsal aktivitelerle zihni dinlendirmek.
• Olumsuz düşünceler yerine kendinizi destekleyici iç konuşmalar yapmak.

4. Sosyal Öz Bakım

• Size iyi gelen insanlarla vakit geçirmek.
• Sınırlar koyarak toksik ilişkilerden uzaklaşmak.
• Destek almak ve paylaşımda bulunmak.

5. Spiritüel Öz Bakım

• Kendinizi anlamlandırabileceğiniz aktiviteler yapmak (meditasyon, dua, doğa yürüyüşleri).
• Hayatınızdaki anlam ve değerleri gözden geçirmek.

Kendine Şefkat ve Öz Bakım İçin 5 Adım

1. İç Sesinizi Yumuşatın

Kendinize nasıl konuştuğunuzu fark edin. Kendi içinizde eleştirel mi yoksa destekleyici bir dil mi kullanıyorsunuz? Olumsuz bir iç ses duyduğunuzda, kendinize bir dostunuza yaklaşır gibi yaklaşın. Bu yaklaşım daha anlayışlı ve mantıklı olmanızı sağlayavaktır.

2. Kendinize Günlük Ritüeller Belirleyin

Her gün birkaç dakikanızı kendinize ayırarak özbakım ritüelleri oluşturun. Sabahları bir fincan çay eşliğinde sakin bir an geçirmek ya da akşamları günlük yazmak gibi küçük ritüeller bile büyük fark yaratır. Ayrıca uyandıktan sonra yatağı toplamak da başarılı insanların genellikle ortak özelliğidir.

3. Sınırlar Koymayı Öğrenin

Zorunluluktan değil, kendi ihtiyaçlarınıza göre karar vermeyi öğrenin. Hayır demekten suçluluk duymak yerine, bunun bir özsaygı göstergesi olduğunu unutmayın. Ancak, hayır demeyi katı şekilde yapmayın. Kendi sınırlarınızı korurken başkalarının sınırlarına da özen göstermelisiniz.

4. Kendinizi Suçlamaktan Vazgeçin

Herkes hata yapar ve zor dönemlerden geçer. Kendinizi sürekli eleştirmek yerine, hatalarınızı öğrenme fırsatı olarak görün. Hatalarınıza karşı iç atıf yapmak ve harekete geçmek sizi başarıya götürür.

5. Küçük Mutluluklara Odaklanın

Kendinize iyi gelen şeyleri belirleyin ve hayatınıza dahil edin. Bazen bir kahve molası, bazen sevdiğiniz bir şarkıyı dinlemek bile ruh halinizi değiştirebilir. Geçmiş ve geleceğe odaklanmak yerine anda kalın.

Sonuç

Kendine şefkat göstermek ve öz bakımı bir lüks değil, bir gereklilik olarak görmek; ruhsal dengeyi sağlamanın en önemli yollarından biridir. Kendinize karşı daha anlayışlı ve nazik olduğunuzda, hayatın getirdiği zorluklarla daha sağlıklı bir şekilde baş edebilirsiniz. Diğer türlü bir olumsuzluklar sarmalı başlayacaktır.

Bugün kendinize şu soruyu sorun: "Kendime nasıl daha fazla şefkat gösterebilirim?" Ve küçük de olsa bir adım atın. Çünkü en önemli ilişki, kendinizle kurduğunuz ilişkidir.

Bu konuda daha fazla teknik, daha fazla bilgi veya seanslar almak isterseniz [email protected] adlı mail adresimden bana ulaşabilirsiniz...